Hằng năm, vào ngày 1 tháng 4 dương lịch, được gọi là ngày “Con Cá Tháng Tư”. Người ta thường cợt giỡn bằng cách đánh lừa nhau. Người vô ý thường bị gạt, người đánh lừa thành công thì vui mừng, giữa bà con láng giềng, giữa bạn bè, và ngay cả giữa những người có chức vụ cao cấp và không ai đuợc phép giận! Miễn là sự nói dối hay đánh lừa này không làm thiệt hại ai, và chỉ được phép trong ngày 1 tháng 4 đó mà thôi!.
Con người được Thiên Chúa tạo dựng trong sự thật.
Thiên Chúa đã tạo dựng con người theo hình ảnh và như họa ảnh của mình (x.st 1,26). Người là sự thật (x. Gia 14.6); lời Người là sự thật (x. Ga 17,17) và Thần Khí Người là sự thật (x.Ga14,17). Do đó, tự bản chất và ngay từ buổi đầu, con người đã được tạo dựng theo mẫu Sự Thật. Là Sự Thật, Thiên Chúa đã tạo dựng đâu ra đó: thảo mộc, tôm cá, chim trời, sinh vật và loại nào theo loại nấy (x. St 1,11.21,22) và sau hết là con người, nam và nữ, theo hình ảnh và như họa ảnh của Người (x. St 1,26).
Sách Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo Dạy: Cựu ước nhận Thiên Chúa là nguồn mạch Chân Lý. Lời Người là Chân Lý (x. 2Sm 7,28); Luật Người là Chân Lý (x.Tv 119.1420; Lòng Tín trung của Người tồn tại đến muôn đời (x. Lc 1,50). Bởi vì Thiên Chúa là đấng chân thật (x. Rm 3,4) nên mọi thành phần Dân Người được mời gọi sống trong Chân Lý (x. Lc 1,50)(GLCG số 2465).
Chúa Giêsu cũng đã từng mặc khải Người là Chân Lý (x. Ga 14.6), đầy ân sủng và Chân Lý ( x. Ga 18,37). Người đến thế gian để làm chứng cho Sự Thật (x. Ga 18,37). Người chỉ nói Sự Thật (x. Ga 8,40.44.46) và dạy các môn đệ: “Lời nói của các con phải là có thì nói có, không thì nói không, thêm điều đặt chuyện là bởi ma quỷ mà ra” (Mt 5,37). Người còn dạy các ông: “Sự thật sẽ giải phóng các con” (Ga 8,32).
Chân thật là một nhân đức giúp con người thành thật trong các hành vi và lời nói, không gian dối, giả vờ và giả hình.
Sự thật trong đời sống xã hội.
Ngày 1 tháng 4 dương lịch là ngày vui cười, gạt gẫm nhau, nhưng phải với những điều kiện là:
Không gây thiệt hại cho người khác về vật chất cũng như tinh thần.
Không làm cớ cho người khác nói hay làm những điều xấu.
Không làm gương xấu cho những người nhỏ bé, nhất là các trẻ em ( x.Mt 18,6).
Nhưng mặc dù với những điều kiện nói trên, sự thiếu chân thật trên nguyên tắc vẫn là một vấn đề trầm trọng. Sách Giáo Lý của Hội Thánh Công Giáo viết: “Người ta sẽ không thể sống chung với nhau được, nếu không tín nhiệm nhau, nghĩa là không cho nhau biết sự thật. Đức tính chân thật đòi chúng ta cho người khác biết sự thật họ có quyền biết. Người chân thật vừa lương thiện vừa cẩn mật: nói điều phải nói và phải giữ kín điều phải giữ kín. Theo đức công bình, người ta phải thành thật với nhau” (số 2469).
Cần có sự thành thật với nhau trong gia đình, để tạo sự tín nhiệm và yêu thương nhau, đồng thời để làm gương và giáo dục con cái. Hãy sống chân thật và đúng đắn với căn tính, tức là sự thật của mình, theo ý định của Thiên Chúa khi tạo dựng. Không gian dối giả hình, tránh những hành vi, những dự tính buộc phải che giấu nhau. Nhiều gia đình đã tan rã vì vợ chồng thiếu thành thật. Hãy bảo vệ con cái tránh sự gian dối. Hãy cùng nhau xây dựng một thế hệ mới chân thật, ngay thẳng, trung thực và công minh.
Cần sự thành thật trên thương trường, mậu dịch và trong mọi ngành nghề. Gian dối, lươn lẹo, lường gạt là những tật xấu, hạ thấp phẩm giá của con người và huỷ hoại nền tảng xã hội. Nạn sản xuất, chứa chấp và buôn bán hàng giả, nạn làm giấy tờ giả, bằng cấp giả, nạn lừa gạt nhau trong làm ăn vv… Thời đại chúng ta đang sống chứa đầy những thứ giả, từ vật cho đến người. Mười năm trồng cây, trăm năm trồng người. Cần phải huy động toàn dân để từ bỏ con người cũ và mặc lấy con người mới và phải bắt đầu từ bây giờ. May ra một trăm năm sau, Đất nước chúng ta mới xây dựng được một xã hội chân thật và văn minh.
Rồi còn phải nói đến học đường, nơi đào tạo những thế hệ mai hậu. Bắt đầu là những nhà giáo dục, ban giám đốc, ban điều hành và hội phụ huynh học sinh. Hãy tập cho các em sống trong sáng, ngay thẳng và trung thực. Đừng biến nhà trường thành những nơi buôn bán: dạy riêng, dạy kèm thì tốt, dạy chung thì lười. Đừng vì chỉ tiêu mà đánh lừa lãnh đạo. Hãy giúp các em sống trung thực, không gian lận, không quay cóp, chép bài. Nhà trường phải thực sự là nơi đào tạo con người, con người của sự thật. Anh chị em trong hội phụ huynh học sinh hãy quan tâm đến việc giáo dục và môi trường học vấn của con em mình.
Ngoài ra, cũng cần nói đến môi trường kinh tế và chính trị, nơi mà con người thường đặt hiệu năng trên luân lý, coi thành tích trọng hơn lương tâm. Trên nguyên tắc, đối với mọi hoạt động của con người, luật luân lý không phải là cái gì từ bên ngoài áp đặt vào, nhưng là những quy định nội tại chung cho mọi người, khắp nơi và thuộc mọi thời đại.
Có những giá trị một khi được tôn trọng, con người mới giữ được phẩm giá và sự chân thật của mình: đó là công bằng, sự chân thật, tình thương và tự do. Đừng nói dối, đừng lươn lẹo, đừng lừa gạt dưới bất cứ hình thức nào. Chức vụ càng cao, thì sự dối trá càng tai hại. Đừng làm gương xấu cho người khác, nhất là đối với trẻ em và những người nhỏ bé. Đừng ép buộc hay đặt người khác trong những hoàn cảnh phải nói dối để tránh một thiệt hại lớn hơn. Vì nói dối vẫn là điều xấu.Nhìn lại một số sự kiện tai hại cho đất nước trong những năm gần đây, chúng ta thấy những hậu quả khốc liệt của sự gian lận và lừa dối: như vụ xây cất các cơ sở phục vụ Sea Games lần XXII; vụ gian lận trốn thuế của một số công ty thương mại, và những vụ lừa gạt tham nhũng trong những cơ quan công quyền.vv…
Theo kinh nghiệm của những người cao tuổi, thì thế hệ của chúng ta hôm nay kém thành thật hơn những thế hệ trước. Đây là một trong những nguy cơ cần báo động! Điều đáng buồn là vì chén cơm manh áo, có khi về danh vọng, chức quyền, một số người đã đánh mất một phần sự thật của mình. Họ đã trở thành những con rôbôt, chỉ nói và làm những gì người chế tạo chúng đã quyết định. Ngoài ra, còn phải nói đến những người sống và làm việc như đồng tiền hai mặt: mặt hữu và mặt tả: nay lật mặt này, mai trở mặt kia. Sự thật không có trong họ, vì sự thật chỉ có một mặt mà thôi.
Nói về ma quỷ, Chúa Giêsu đã dạy: “ Ngay từ buổi đầu, nó đã là tên sát nhân, nó không đứng vững trong sự thật bởi vì nó không có sự thật trong mình nó: khi nó nói dối thì nó theo bản tính riêng của nó mà nói ra, vì nó chính là sự gian dối và là cha sự gian dối” (Ga 8,44).
Thế giới hôm nay cần sự thật. Hãy trả lại cho sự thật địa vị rạng ngời của nó – Splendor Veritatis.
Trích thư mục vụ số 124
Đức Cha Nicola Huỳnh Văn Nghi
Giáo phận Phan Thiết
Không khó để tìm ra căn nhà tạm bợ, tuềnh toàng, lụp xụp đang là nơi che chở cho tấm thân già yếu, cô độc của cụ Thúc. Đã quá trưa khi chúng tôi tìm được đến nhà cụ, giữa cơn mưa phùn và cái giá lạnh của tiết trời cuối đông, trước mặt là hình ảnh một bà cụ trên 80 tuổi nặng nề lê từng bước chân khiến chúng tôi không khỏi động lòng.
Bài đăng
